Abstract:
ภาพตัวแทนของผู้หญิงในวรรณกรรมล้านนา: กรณีศึกษาเปรียบเทียบวรรณกรรมสามสมัย
เรื่อง ค่าวซอเจ้าสุวัตร นางบัวคำ บทละครซอเรื่องน้อยไจยา นางแว่นแก้ว นวนิยายเรื่องดงคนดิบ ฉบับ
นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และเปรียบเทียบลักษณะภาพตัวแทนของผู้หญิงล้านนา ที่ปรากฏอยู่ใน
วรรณกรรมล้านนา 3 ช่วงเวลา และเพื่อศึกษาเพื่อศึกษาลักษณะการเปลี่ยนแปลง และความเชื่อมโยง
พฤติกรรมทางสังคม วัฒนธรรมของผู้หญิงล้านนา กับบริบททางสังคมและวัฒนธรรมจากยุคหนึ่งสู่อีก
ยุคหนึ่ง ซึ่งจะได้ทราบแนวทางของการก้าวสู่หญิงสาวในแบบยุคปัจจุบัน โดยเป็นการศึกษาข้อมูลจาก
บทประพันธ์ล้านนา ซึ่งประพันธ์โดยคนล้านนา ประกอบกับการศึกษาแนวคิด ทฤษฎี คือ แนวคิดสตรี
นิยม, แนวคิดเกี่ยวกับบทบาททางเพศ แนวคิดเรื่องภาพตัวแทน และแนวคิดเรื่องวาทกรรม
ในการศึกษาพบว่า ความงามของผู้หญิงล้านนา ผู้หญิงในทุกยุคทุกสมัย ต่างมีความงามของ
ตนเอง โดยเฉพาะผู้หญิงที่เป็นตัวเอก โดยมีการเสริมแต่งความงามตามสถานภาพของตัวละคร เมื่อมอง
ในเรื่องของบทบาท ผู้หญิงในยุคแรก ถือเป็นผู้หญิงในอุดมคติ ที่ยึดถือจารีตประเพณี ปฏิบัติตัวตาม
คำสั่งสอนที่มีมาแต่โบราณ สำหรับผู้หญิงในยุคต่อมาเป็นผู้หญิงที่เริ่มมีความกล้าที่จะออกความเห็นใน เรื่องต่าง ๆ มากขึ้น จากเดิมที่ไม่มีสิทธิมีเสียงมากเท่าที่ควร และเมื่อเข้าสู่ยุคสมัยใหม่ ผู้หญิงเริ่มเห็นว่า
ตัวเองเริ่มเท่าเทียมกับผู้ชาย สามารถหาเลี้ยงครอบครัวได้เท่ากับชายในขณะที่ยังมีบางส่วนที่ยังยึดถือ
แบบปฏิบัติเช่นเดิม
ในส่วนของลักษณะการเปลี่ยนแปลง และความเชื่อมโยงพฤติกรรมทางสังคม วัฒนธรรมของ
ผู้หญิงล้านนา กับบริบททางสังคมและวัฒนธรรมจากยุคหนึ่งสู่อีกยุคหนึ่ง นั้น พบว่า ผู้หญิงมีความ
เชื่อมโยงในด้านของความเชื่อในเรื่องเหนือธรรมชาติ เช่น ความเชื่อเรื่องเสื้อบ้าน สังคม ยังเป็นสังคม
ในลักษณะของชายเป็นใหญ่ แต่เมื่อเวลาผ่านไป เมื่อผู้หญิงมีความเป็นตัวของตัวเองสูงขึ้นและสามารถ
ออกนอกกรอบได้ ก็เริ่มเห็นบทบาทของผู้หญิงในพื้นที่ของชายมากยิ่งขึ้น