Abstract:
การศึกษาเรื่อง “พลวัตของความเป็นชาวจีนยูนนานในภาคเหนือของประเทศไทย : การ
บูรณาการเข้าสู่รัฐไทย” เป็นการศึกษากลุ่มคนที่เรียกตนเองว่า ชาวจีนยูนนานที่เข้ามาตั้งถิ่นฐานใน
ประเทศไทยตั้งแต่ พ.ศ. 2496 เป็นต้นมา ด้วยเหตุผลทางการเมืองภายในของประเทศจีน การศึกษานี้
มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายพลวัตการเปลี่ยนแปลงความเป็นชาติพันธุ์และการสร้างลำดับชั้น
การสร้างความเหนือกว่าระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์ ผ่านองค์กรทางสังคมของชาวจีนยูนนานในประเทศ
ไทย ด้วยระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพที่ใช้เทคนิคการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ในรูปแบบ
ประวัติศาสตร์จากคำบอกเล่าของกลุ่มคนพลัดถิ่น และคำบอกเล่าของผู้ที่เกี่ยวข้อง ประกอบกับ
ข้อมูลสถิติที่ใช้เพื่อยืนยันข้อมูล
ผลการศึกษาพบว่า กระบวนการการกลายเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ของชาวจีนยูนนานในประเทศ
ไทยนั้นมีการบวนการสร้างขึ้นสองฝ่าย คือรัฐไทยที่พยายามสร้างความเป็นจีนยูนนานจนถึง
การกลืนกลายชาติพันธุ์ให้กลายเป็นพลเมือง กับกลุ่มชาวจีนยูนนานบางส่วนที่ไม่ยอมกลืนกลาย
สูญสิ้นความเป็นจีนของตนเอง แต่กลับรื้อฟื้นความเป็นชาติพันธุ์ในรูปแบบของตนเองโดย
การศึกษานี้สร้างรูปแบบลำดับชั้นผ่านองค์ประกอบของความเป็นชาติพันธุ์จีนยูนนานสามลำดับคือ กลุ่มที่ 1 คือ กลุ่มที่มีองค์ประกอบในการสืบเชื้อสายความเป็นจีนยูนนานผ่านบิดาเท่านั้น
กลุ่มนี้จะถูกผนวกรวมเข้าเป็นพลเมืองรัฐไทย
กลุ่มที่ 2 คือ กลุ่มที่มีองค์ประกอบของกลุ่มแรก แต่จะมีองค์ประกอบเพิ่มขึ้นในเรื่องอำนาจ
ทางเศรษฐกิจของบิดาและจะต้องมีพื้นที่ทางสังคมในการแสดงความเป็นจีน กลุ่มนี้จะกลายเป็น
ชาวไทยเชื้อสายจีนยูนนาน
กลุ่มที่ 3 คือ กลุ่มที่มีองค์ประกอบทั้งสองกลุ่มแรก แต่มีองค์ประกอบเพิ่มขึ้นคือการรื้อฟื้น
ประเพณีวัฒนธรรมขึ้น ไม่ใช่เพื่อการอนุรักษ์แต่เป็นการสร้างและผลิตซ้ำอุดมการณ์ความเป็นจีน
ยูนนาน เพื่อสร้างความแตกต่างและอำนาจเหนือกว่ากับกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ โดยกลุ่มนี้มีความ
แตกต่างออกไปสามแนวทาง คือกลุ่มแรกคือกลุ่มที่ยังคงอำนาจของอดีตทหารจีนคณะชาติ กลุ่ม
ต่อมาคือกลุ่มชาวจีนยูนนานมุสลิมบางกลุ่มที่พัฒนากลายเป็นมุสลิมในรูปแบบตนเอง และกลุ่ม
สุดท้ายคือกลุ่มที่กำลังหวนกลับไปเป็นส่วนหนึ่งของชาติพันธุ์จีนฮั่นแผ่นดินใหญ่
ปรากฏการณ์ของกระบวนการที่แยกลำดับชั้นกลุ่มชาวจีนยูนนาน ที่เป็นกรณีเฉพาะใน
การศึกษานี้ ได้ใช้คำว่า “การสร้างความเป็นพื้นเมืองทางชาติพันธุ์” (Ethnic Domestications) ซึ่งเป็น
กระบวนการที่อยู่ระหว่างกระบวนการบูรณาการ (Integrations) และกระบวนการการกลืนกลาย
(Assimilation) ของการเมืองชาติพันธุ์ชาวจีนยูนนานที่มีลักษณะเป็นพลวัต (Dynamics) ในการ
ผนวกรวมกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆเข้าสู่ความเป็นรัฐชาติของไทย
