Abstract:
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งศึกษาวิเคราะห์และเสนอแนวทางการพัฒนาระบบขนส่งมวลชนในจังหวัดเชียงรายผ่านระบบรถไฟฟ้ารางเบา (Light Rail Transit: LRT) เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตประชาชนและส่งเสริมการพัฒนาเมืองอย่างยั่งยืน ภายใต้บริบทที่ระบบขนส่งมวลชนปัจจุบันที่ยังเผชิญปัญหาด้านประสิทธิภาพ ความปลอดภัย และการเข้าถึงของกลุ่มประชากรเปราะบาง ซึ่งได้ศึกษานโยบายและมาตรการทางกฎหมายจากประเทศญี่ปุ่น สหรัฐอเมริกา ประเทศอังกฤษ และประเทศฝรั่งเศส ซึ่งให้ความสำคัญกับบทบาทขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการบริหารจัดการโครงการจัดทำบริการสาธารณะรถไฟฟ้ารางเบาผ่านการกระจายอำนาจอย่างแท้จริง พร้อมทั้งมีการสนับสนุนงบประมาณและส่งเสริมความร่วมมือกับภาคเอกชนในรูปเเบบการร่วมลงทุนระหว่างรัฐกับเอกชน (Public–Private Partnership: PPP) อย่างเป็นระบบ เมื่อเปรียบเทียบกับบริบทประเทศไทยพบว่า ยังขาดความชัดเจนในบทบาทขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น รวมถึงกลไกสนับสนุนทางด้านนโยบาย งบประมาณ และกฎหมายที่เพียงพอ ส่งผลให้การพัฒนาระบบขนส่งมวลชนในระดับท้องถิ่นยังไม่บรรลุผลอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืนเท่าที่ควร ด้วยเหตุนี้ ผู้วิจัยจึงเสนอให้ประเทศไทยปรับปรุงกรอบนโยบายและมาตรการทางกฎหมาย โดยมุ่งเน้นการส่งเสริมการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น การสนับสนุนงบประมาณและการระดมทุนในระดับพื้นที่ รวมถึงการพัฒนากฎหมายที่เอื้อต่อความร่วมมือระหว่างรัฐกับภาคเอกชนและการมีส่วนร่วมของประชาชนอย่างแท้จริง ทั้งนี้ ควรดำเนินการควบคู่กับการบูรณาการนโยบายในระดับชาติและระดับท้องถิ่นอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อส่งเสริมการพัฒนาระบบขนส่งมวลชนที่ปลอดภัย เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และสอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) โดยเฉพาะเป้าหมายที่ 9 ซึ่งมุ่งเน้นการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่มีความยืดหยุ่น การส่งเสริมอุตสาหกรรมที่ครอบคลุมและยั่งยืน ตลอดจนนวัตกรรม สำหรับการพัฒนาระบบขนส่งมวลชนประเภทรถไฟฟ้ารางเบาโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในระดับจังหวัด เห็นควรให้จังหวัดเชียงราย โดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ เป็นผู้ดำเนินการกำหนดนโยบายและข้อบัญญัติท้องถิ่นที่เกี่ยวข้อง รวมถึงจัดทำแผนการดำเนินงานอย่างเป็นระบบในระยะสั้น ระยะกลาง และระยะยาว เพื่อเป็นกรอบแนวทางในการพัฒนาระบบขนส่งมวลชนประเภทรถไฟฟ้ารางเบา (Light Rail Transit: LRT) อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งนี้ ควรมีการบรรจุแผนงานดังกล่าวไว้ในแผนพัฒนาจังหวัดอย่างเป็นทางการ เพื่อให้เกิดความเชื่อมโยงกับทิศทางการพัฒนาโดยรวมของพื้นที่ในระยะยาว โดยนโยบายและข้อบัญญัติที่เกี่ยวข้องกับระบบขนส่งมวลชนดังกล่าวจะมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมการพัฒนาเมืองเชียงรายให้เป็นเมืองที่มีความยั่งยืน และมีขีดความสามารถในการรองรับการขยายตัวทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมได้อย่างสมดุลและมีประสิทธิภาพในอนาคต
