ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะทุพโภชนาการในกลุ่มเด็กชาวไทยภูเขา อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย

Abstract

การศึกษาครั้งนี้ เป็นการวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบย้อนหลัง จากผลไปหาเหตุ (Case Control study) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะทุพโภชนาการในกลุ่มชาวไทยภูเขา ภาคเหนือ ประเทศไทย ประชากรเป้าหมาย เป็นผู้ดูแลของเด็กกลุ่มชาติพันธุ์ อายุ 0 – 5 ปี แบ่งเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ ผู้ดูแลของเด็กที่ได้รับการประเมินโภชนาการน้ำหนักตามเกณฑ์อายุ อยู่ในเกณฑ์น้ำหนักน้อยและน้ำหนักค่อนข้างน้อย จำนวน 64 คน กลุ่มควบคุม ได้แก่ ผู้ดูแลของเด็กที่ได้รับการประเมินโภชนาการน้ำหนักตามเกณฑ์อายุ อยู่ในเกณฑ์น้ำหนักตามเกณฑ์ จำนวน 153 คน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ ได้แก่ แบบสอบถามที่รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับมารดา ข้อมูลพื้นฐานของครอบครัว ข้อมูลความรู้เกี่ยวกับอาหารและโภชนาการของผู้ดูแล ข้อมูลเกี่ยวกับความเชื่อด้านอาหารและโภชนาการของผู้ดูแล และข้อมูลด้านโภชนาการของเด็ก เก็บรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ผลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และหาความสัมพันธ์ด้านการทำนายของปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะทุพโภชนาการของเด็ก โดยใช้สถิติการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณ ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มศึกษาของมารดา มีอายุ 21 – 30 ปี ร้อยละ 48.4 การศึกษาอยู่ระดับประถมศึกษา ร้อยละ 32.8 มีประวัติการฝากครรภ์ครบ 5 ครั้ง ร้อยละ 95.3 ได้รับยาเสริมไอโอดีน เหล็ก โฟลิกและทานทุกวัน ร้อยละ 65.6 ไม่มีโรคประจำตัว ร้อยละ 96.9 มีการให้นมบุตร 6 เดือนขึ้นไป ร้อยละ 79.3 กลุ่มศึกษาเป็นชนเผ่าลาหู่มากที่สุด ร้อยละ 67.2 บุตรเป็นเพศชาย ร้อยละ 64.1 อายุ 36 เดือนขึ้นไป ร้อยละ 48.4 เด็กมีน้ำหนักแรกคลอด 2.5 กิโลกรัมขึ้นไป ร้อยละ 90.6 เด็กไม่มีประวัติการเจ็บป่วยด้วยโรคอุจจาระร่วง ร้อยละ 60.9 น้ำหนักโดยเฉลี่ย 9.6 กิโลกรัม ส่วนสูงโดยเฉลี่ย 82.6 เซนติเมตร เมื่อวัดระดับภาวะโภชนาการโดยเปรียบเทียบน้ำหนักตามเกณฑ์ส่วนสูงแล้วอยู่ในเกณฑ์สมส่วน ร้อยละ 46.9 ภาวะการเจริญเติบโตโดยวัดส่วนสูงตามเกณฑ์อายุอยู่ในระดับสูงตามเกณฑ์ ส่วนปัจจัยพื้นฐานของครอบครัวกลุ่มศึกษา แม่เป็นผู้ดูแลด้านอาหารของครอบครัว ร้อยละ 85.9 ผู้ดูแลของกลุ่มศึกษามีความรู้เกี่ยวกับอาหารและโภชนาการอยู่ในระดับดีมาก ร้อยละ 87.5 มีความเชื่อด้านอาหารและโภชนาการที่อยู่อยู่ในระดับสูง ร้อยละ 81.2 ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อภาวะทุพโภชนาการ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ได้แก่ กลุ่มชาติพันธุ์ลาหู่ จำนวนสมาชิกในครัวเรือน บุตรเพศชาย เด็กอายุ 36 เดือนขึ้นไป และประวัติการป่วยด้วยโรคอุจจาระร่วง