การกักเก็บสารไตรเทอปินอยด์ไกลโคไซด์ที่ได้จากใบบัวบกในไลโปโซม

Abstract

ใบบัวบก (Centella asiatica Linn.) มีสารสำคัญในกลุ่มไตรเทอร์ปีนอยด์ไกลโคไซด์ เช่น อะเซียติโคไซด์ (asiaticoside) และมาเดคาสโซไซด์ (madecassoside) ซึ่งมีฤทธิ์ ในการต้านการอักเสบ กระตุ้นการสร้างคอลลาเจน และสมานแผล อย่างไรก็ตาม พบว่าสารกลุ่มนี้มีความคงตัวต่ำในผลิตภัณฑ์ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิภาพของตัวทำละลายในการสกัดสารสำคัญ และผลของอุณหภูมิต่อความคงตัวของไลโปโซมที่ใช้กักเก็บสารจากใบบัวบก ผลการทดลองพบว่า 70% เอทานอล ให้ประสิทธิภาพสูงสุดในการสกัดอะเซียติโคไซด์ และมาเดคาสโซไซด์ อยู่ที่ 239.91±21.38 และ 102.92±2.25 มิลลิกรัมต่อลิตร ตามลำดับ และชนิดของตัวทำละลายที่ใช้ในการเตรียมไลโปโซมมีผลต่อขนาดอนุภาค โดยเรียงลำดับขนาดจากมากไปน้อย ได้แก่ ไอโซโพรพานอล > เอทานอล > เมทานอล และมีขนาดอยู่ที่ 6,521.7±389.1, 6,496.4±445.2 และ 5,618.± 879.4 นาโนเมตร ตามลำดับ สำหรับการศึกษาความคงตัว พบว่าอุณหภูมิส่งผลต่อประสิทธิภาพการกักเก็บสาร โดยที่อุณหภูมิ 4°C ให้ผลการกักเก็บสารอะเซียติโคไซด์ และมาเดคาสโซไซด์สูงที่สุด (47.23% และ 43.99% ตามลำดับ) รองลงมาคือ 25°C (51.30% และ 32.49%) และต่ำที่สุดที่ 45°C (27.77% และ 15.41%) หลังการเก็บรักษา 21 วัน การบรรจุสารสำคัญในไลโปโซมจึงเป็นเทคโนโลยีที่ช่วยเพิ่มความคงตัวของสาร และชะลอการเสื่อมสภาพภายใต้อุณหภูมิที่สูง มีศักยภาพในการประยุกต์ใช้ในผลิตภัณฑ์เวชสำอางในอนาคต