การพัฒนาผลิตภัณฑ์เจลมาส์กป้องกันสิวชนิดลอกออกที่มีส่วนผสมจากสารสกัดผลมะแขว่น

Abstract

งานวิจัยนี้มุ่งเน้นศึกษาผลของสารสกัดจากผนังผลมะแขว่นในเอทานอลร้อยละ 50 (ZL extract) น้ำมันหอมระเหยจากผนังผลมะแขว่น (ZL oil) และการผสมสารสกัดทั้งสองแบบ 1:1 (ZL mixed) ต่อประสิทธิภาพในการต้านเชื้อแบคทีเรีย Cutibacterium acnes (C. acnes) และฤทธิ์ต้านการอักเสบ ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญในโรคสิว นอกจากนี้ยังมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสารประกอบสำคัญที่มีอยู่ในสารสกัดและน้ำมันหอมระเหย โดยใช้เทคนิค GC/MS และ LC-MS/MS-QTOF เพื่อทำความเข้าใจเกี่ยวกับสารออกฤทธิ์หลักที่มีส่วนช่วยในการต้านเชื้อสิว C. acnes และลด การอักเสบ การวิจัยเริ่มต้นด้วยการทบทวนวรรณกรรมเพื่อรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับวิธีการสกัดและทดสอบสารสกัดจากผนังผลมะแขว่น รวมถึงการวิเคราะห์ทางเคมีของสารประกอบที่มีฤทธิ์ต้านเชื้อ C. acnes และการอักเสบ การทดลองในครั้งนี้ได้ดำเนินการสกัดสารจากผนังผลมะแขว่นโดยใช้ การเขย่าในเอทานอลร้อยละ 50 (ZL extract) และการกลั่นด้วยน้ำ (ZL oil) ผลการสกัดพบว่า ZL extract ได้ผลผลิตร้อยละ 22.86±0.9 ขณะที่ ZL oil ได้ผลผลิตร้อยละ 26.55±0.48 การวิเคราะห์ปริมาณสารประกอบฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์ในสารสกัดพบว่า ปริมาณสารประกอบฟีนอลิกรวมใน ZL extract เท่ากับ 104.831±1.98 mgGAE/g sample และปริมาณสารประกอบฟลาโวนอยด์รวมใน ZL extract เท่ากับ 25.49±0.84 mgQE/g extract การทดสอบฤทธิ์ยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย C. acnes พบว่า ZL extract มีค่าโซนยับยั้งเชื้อ 8.67±0.58 มิลลิเมตร และ ZL oil มีค่าโซนยับยั้งเชื้อ 7.00±0 มิลลิเมตร ค่าความเข้มข้นต่ำสุดที่ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อ (MIC) สำหรับ ZL extract คือ 12.5 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร และค่า MIC สำหรับ ZL oil และ ZL mixed เท่ากับ 25 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร การทดสอบความเป็นพิษต่อเซลล์และฤทธิ์ต้านการอักเสบพบว่า สารสกัดทั้งสามชนิดไม่มีความเป็นพิษต่อเซลล์ที่ความเข้มข้น 39-5000 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร โดยมีอัตราการรอดชีวิตของเซลล์มากกว่า 80% การทดสอบฤทธิ์ต้านการอักเสบด้วยวิธี Griess test พบว่า ZL extract มีค่าเฉลี่ย IC50 เท่ากับ 66.804±3.823 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร ขณะที่ ZL oil มีค่าเฉลี่ย IC50 เท่ากับ 77.379±3.972 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร และ ZL mixed มีค่าเฉลี่ย IC50 เท่ากับ 70.246±4.327 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร จากการทดสอบด้วยเครื่อง GC/MS พบว่า น้ำมันหอมระเหยจากผนังผลมะแขว่น มีสารประกอบหลัก ในกลุ่ม Monoterpenes กลุ่ม Monoterpene alcohols กลุ่ม Aldehydes และกลุ่ม Sesquiterpenes ผลการวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีของน้ำมันหอมระเหยผนังผล มะแขว่นประกอบด้วย สารประกอบที่ได้รวม 18 ชนิด โดยที่พบมากสุด คือ limonene ร้อยละ 40.96 และ sabinene ร้อยละ 32.39 และ β-ocimene ร้อยละ 9.43 ซึ่งเป็นสารกลุ่ม Monoterpenes ที่มีคุณสมบัติหอมระเหยสูง นอกจากนี้ยังพบสารประกอบอื่น ๆ เช่น β-myrcene ร้อยละ 1.84 และ α-phellandrene ร้อยละ 1.91 สารเหล่านี้มีคุณสมบัติในการต้านเชื้อแบคทีเรีย และลดการอักเสบ ผลจากการวิเคราะห์ทางเคมีด้วยเครื่อง Liquid Chromatography และ Mass Spectrometer ชนิด Triple Quadrupole (LC-MS/MS-QTOF) จะได้ข้อมูลเชิงคุณภาพ จากสารสกัดผนังผลมะแขว่นในเอทานอลร้อยละ 50 (ZL extract) พบสารสำคัญ 23 ชนิดจากสภาวะไอออนบวก และจากสภาวะไอออนลบ โดยสารที่พบส่วนใหญ่จัดอยู่ในกลุ่มสารโพลีฟีนอล อันได้แก่ ฟีนอลิก ฟลาโวนอยด์ และ Alkaloid นอกจากนี้ยังพบกลุ่มสารกรดอนุพันธุ์กรดไขมันและลิปิด กลุ่มแอมมีน และเอไมด์ กลุ่มคาโบไฮเดรตและไกลโคไซด์ ที่เป็นกลุ่มสารสำคัญที่ออกฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ และยับยั้งการอักเสบรวมถึงการยับยั้บเชื้อแบคทีเรียซึ่งมีส่วนสำคัญในการยับยั้งกระบวนการเกิดสิวและลดการอักเสบรวมถึงการต้านเชื้อก่อสิว อันได้แก่ C. acnes ได้ การพัฒนาตำรับ Anti-acne peel-off gel พบว่า สูตรที่ดีที่สุด คือ สูตร 1 ที่มี ZL extract 1.25% ซึ่งเป็นอัตราส่วนร้อยละของความสามารถยับยั้งเชื้อ C. acnes ได้อย่างมีประสิทธิภาพและ คงตัวได้ดีทดสภาพต่อความเป็นกรดด่างรวมถึงความคงตัวของความหนืด ตลอดจนความคงตัวของ ค่าสี โดยเฉพาะในสภาวะการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิสูงและการเร่งร้อนสลับเย็นที่ตำรับนี้แสดง ความคงทนสูงสุด ขณะที่สูตรที่มีน้ำมันหอมระเหย ZL oil มีความไวต่อความร้อนสูงและส่งผลให้ค่า pH ลดลงอย่างชัดเจน จากผลการวิจัยสามารถสรุปได้ว่า สารสกัดจากผนังผลมะแขว่นและน้ำมันหอมระเหยมีศักยภาพในการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ดูแลผิวที่มีประสิทธิภาพในการยับยั้งเชื้อ C. acnes และลดการอักเสบ โดยเฉพาะในผลิตภัณฑ์ Anti-acne peel-off gel ที่สามารถพัฒนาต่อยอดสู่เชิงพาณิชย์ได้