ความต้องการและรูปแบบการจัดบริการคลินิกผู้สูงอายุคุณภาพ จังหวัดเชียงราย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาโดยใช้รูปแบบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน โดยเป็นการเก็บข้อมูลวิจัยเชิงคุณภาพและปริมาณในเวลาเดียวกัน วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความต้องการของผู้บริหาร ผู้ให้บริการ และผู้ใช้บริการ ต่อการจัดบริการสุขภาพคลินิกผู้สูงอายุคุณภาพ รวมถึงศึกษาขั้นตอนและรูปแบบการจัดบริการสุขภาพคลินิกผู้สูงอายุคุณภาพที่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานสามารถจัดบริการ กลุ่มตัวอย่างในการศึกษาแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ (1) ผู้บริหารสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย ผู้บริหารโรงพยาบาลชุมชน จำนวน 5 คน (2) กลุ่มบุคลากรทางการแพทย์สาธารณสุขที่เกี่ยวข้องกับคลินิกผู้สูงอายุ จำนวน 20 คน (3) ผู้สูงอายุที่ใช้บริการในคลินิกผู้สูงอายุ จังหวัดเชียงราย จำนวน 312 คน เก็บข้อมูลโดยใช้การสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม และแบบสอบถาม การวิเคราะห์ข้อมูลคุณภาพโดยการวิเคราะห์หาแก่นของเรื่อง ข้อมูลเชิงปริมาณใช้สถิติเชิงพรรณนาเพื่อนำมาอธิบายคุณลักษณะของกลุ่มตัวอย่าง จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการศึกษาพบว่า ผู้สูงอายุความต้องการ ระดับมากใน 6 องค์ประกอบ คือ ด้านการบริการสุขภาพ กำลังคนด้านสุขภาพ การเข้าถึงยาและเวชภัณฑ์ที่จำเป็น ด้านการเงินการคลังสาธารณสุข ภาวะผู้นำและธรรมาภิบาล ระบบสุขภาพชุมชน และองค์ประกอบด้านระบบสารสนเทศด้านสุขภาพ มีความต้องการปานกลาง โดยความต้องการของผู้สูงอายุ การลดเวลารอคอยในการรักษา มีหมอเฉพาะทาง มีการดำเนินกิจกรรมการแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างรอพบแพทย์ มีเทคโนโลยีอำนวย ความสะดวกที่ใช้ง่ายมีการประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับคลินิกผู้สูงอายุ ความหวังในเครือข่ายทั้งภาคประชาชนและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นช่วยสนับสนุนช่วยเหลือระบบการดูแลผู้สูงอายุทั้งด้านงบประมาณและกิจกรรม ความต้องการของกลุ่มผู้บริหารและเจ้าหน้าที่บุคลากรทางสาธารณสุข ในด้านองค์ประกอบ การบริการสุขภาพ มีระดับความต้องการมากที่สุด องค์ประกอบด้าน กำลังคนด้านสุขภาพ ระบบสารสนเทศด้านสุขภาพ การเข้าถึงยาและเวชภัณฑ์ที่จำเป็น ภาวะผู้นำและธรรมาภิบาล ระบบสุขภาพชุมชน มีระดับความต้องการมาก และด้านองค์ประกอบด้าน การเงินการคลังสาธารณสุข มีระดับความต้องการปานกลาง โดยความต้องการของผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ ต้องการการจัดบริการสุขภาพลดระยะเวลารอคอย ต้องการอัตรากำลังวิชาชีพแพทย์ พยาบาลวิชาชีพ ต้องการระบบสารสนเทศในการจัดการฐานข้อมูลเพื่อใช้ในการวิเคราะห์นโยบายและจัดทำแผนงานโครงการ ขั้นตอนและรูปแบบการจัดบริการคลินิกผู้สูงอายุจังหวัดเชียงราย มุ่งเน้นให้โรงพยาบาล ทุกระดับมีคลินิกผู้สูงอายุที่เป็นมิตร Age friendly hospital (AFH) เป็นคลินิกผู้สูงอายุที่มีแนวทางชัดเจน ปรับปรุงสภาพแวดล้อมให้เอื้อต่อการเข้าถึงระบบบริการ เพื่อดูแลสุขภาพผู้สูงอายุที่มีความซับซ้อน โดยในสถานพยาบาลทุกระดับเน้นรูปแบบการจัดการแบบเบ็ดเสร็จ ณ จุดเดียว ไร้รอยต่อ มีความต่อเนื่องเชื่อมโยงทั้งด้านการบริการ กำลังคน ระบบสารสนเทศ การเงินการคลัง การจัดสรรยาและเวชภัณฑ์ที่จำเป็น และภาคีเครือข่ายระบบสุขภาพชุมชน โดยมีภาวะผู้นำและธรรมาภิบาลในระบบสุขภาพทุกระดับเป็นกลไกการขับเคลื่อน