ฤทธิ์ต้านเชื้อราของสารสกัดทองพันชั่งและประยุกต์ใช้ในผลิตภัณฑ์สำหรับผม

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาตัวทำละลายที่เหมาะสมในการสกัดใบทองพันชั่งที่มีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อรา และทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ รวมถึงพัฒนาสูตรตำรับผลิตภัณฑ์บำรุงผมที่มีความคงตัว สารสกัดจากใบทองพันชั่งถูกเตรียมโดยวิธี maceration ด้วยตัวทำละลาย ethyl acetate และ 95% ethanol ผลการศึกษาพบว่าการสกัดด้วย 95% ethanol ให้ร้อยละผลผลิตสูงกว่า (8.23% ± 0.81) เมื่อเทียบกับ ethyl acetate (4.24% ± 0.45) การวิเคราะห์ด้วย LCMS พบสารประกอบ flavonoids, steroids, triterpenoids, anthraquinones, lignans, coumarins, benzenoids compounds และ naphthoquinone สำหรับการทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี DPPH radical scavenging assay สารสกัดจาก 95% ethanol แสดงฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระได้ดีกว่า มีค่า IC50 เท่ากับ 0.25 ± 0.01 mg/ml ในขณะที่สารสกัดจาก ethyl acetate มีค่า IC50 เท่ากับ 0.41 ± 0.07 mg/ml การประเมินฤทธิ์ยับยั้งเชื้อ Malassezia furfur ด้วยวิธี broth microdilution พบว่า ทั้งสารสกัดจาก ethyl acetate และ 95% ethanol มีค่า MIC เท่ากันคือ 62.5 mg/ml เมื่อนำสารสกัดทองพันชั่งจาก 95% ethanol ผสมกับ zinc pyrithione เทียบกับ zinc pyrithione เพียงอย่างเดียว พบว่ามีค่า MIC เท่ากัน คือ 8.3 mg/ml ซึ่งสรุปได้ว่า สารสกัดทองพันชั่งไม่รบกวนฤทธิ์ยับยั้งเชื้อของ zinc pyrithione จากนั้นได้นำสารสกัดทองพันชั่งจาก 95% ethanol ที่ผสมกับ zinc pyrithione ไปพัฒนาเป็นสูตรตำรับแชมพูและโทนิค และทดสอบความคงสภาพด้วย Heating-cooling cycling test จำนวน 6 รอบ ผลการทดสอบแสดงให้เห็นว่า แชมพูและโทนิคทั้งสองตำรับมีลักษณะทางกายภาพและค่า pH คงที่ ไม่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญ ส่วนความแตกต่างของสีอยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้ อย่างไรก็ตาม แชมพูมีค่าความหนืดเพิ่มขึ้นเล็กน้อยเมื่อเทียบกับวันแรกที่ตั้งตำรับ สรุปได้ว่า สารสกัดใบทองพันชั่งมีศักยภาพในการนำไปพัฒนาเป็นส่วนประกอบในผลิตภัณฑ์บำรุงผม โดยมีคุณสมบัติในการต้านอนุมูลอิสระและยับยั้งเชื้อ Malassezia furfur ร่วมกับ zinc pyrithione และผลิตภัณฑ์ที่พัฒนาขึ้นมีความคงตัวทางกายภาพที่ดี